Nachtangst, ook wel bekend als slaapterreur, is een slaapstoornis die vooral voorkomt bij jonge kinderen tussen de 3 en 7 jaar oud. Hoewel het vaak verontrustend is voor ouders om mee te maken, is nachtangst meestal ongevaarlijk en komt het vaker voor dan je denkt.

Wat is nachtangst?

Nachtangst is een verstoring van de diepe slaap die optreedt tijdens de non-REM-fase (de diepe slaap). In tegenstelling tot nachtmerries, waarbij een kind zich vaak bewust is en zich de droom kan herinneren, vindt nachtangst plaats terwijl het kind nog in een diepe slaap verkeert. Hierdoor is het kind niet volledig wakker en herinnert het zich vaak niets van de gebeurtenis de volgende ochtend.

Tijdens een aanval van nachtangst kan het kind:

• Heftig schreeuwen of huilen;
• Onrustig bewegen of rondkijken;
• Snelle ademhaling of hartslag hebben;
• Niet reageren op geruststelling van de ouders.

Een episode van nachtangst kan variëren van enkele minuten tot een half uur, waarna het kind meestal weer in een rustige slaap valt.

Wat veroorzaakt nachtangst?

Nachtangst kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder:

• Oververmoeidheid: Wanneer een kind te moe is, kan het slaapcyclus verstoord raken.
• Stress of spanning: Net als volwassenen kunnen kinderen stress of veranderingen in hun omgeving ervaren, wat hun slaap beïnvloedt.
• Onregelmatige slaapgewoonten: Een gebrek aan een consistent slaapritme kan het risico op nachtangst verhogen.
• Ziekte of koorts: Wanneer kinderen ziek zijn of koorts hebben, kan dit leiden tot onrustige slaap en nachtangsten.

Hoe ga je als ouder om met nachtangst?

Hoewel het moeilijk kan zijn om je kind te zien worstelen met nachtangst, is het belangrijk om te weten dat de episodes meestal geen blijvende schade veroorzaken. Hier zijn enkele tips over hoe je als ouder kunt omgaan met nachtangst:

1. Blijf kalm: Het kan beangstigend zijn om je kind in paniek te zien, maar blijf zelf rustig. Nachtangst is vaak erger voor de ouders dan voor het kind, omdat het kind zich de episode niet zal herinneren.

2. Maak je kind niet wakker: Probeer niet om je kind wakker te maken tijdens een episode. Het kind verkeert in een diepe slaap en wakker worden kan voor nog meer verwarring zorgen. In plaats daarvan kun je bij je kind blijven om ervoor te zorgen dat hij of zij veilig blijft en zichzelf niet verwondt.

3. Zorg voor een rustige slaapomgeving: Een koele, donkere en stille slaapkamer kan helpen om de slaapkwaliteit van je kind te verbeteren. Het verminderen van omgevingsgeluiden en een comfortabele slaapruimte kunnen nachtangsten helpen voorkomen.

4. Houd een regelmatig slaapritme aan: Een consistent slaapritme met vaste bedtijden kan helpen om de slaap van je kind te reguleren. Zorg ervoor dat je kind voldoende rust krijgt en vermijd overmatige vermoeidheid.

5. Herken patronen: Houd een slaapdagboek bij om te zien of er een patroon is in de nachtangsten van je kind. Dit kan je helpen om triggers te identificeren, zoals stressvolle gebeurtenissen, ziekte, of onregelmatige slaapschema’s.

6. Geef geen cafeïne: Cafeïnehoudende dranken zoals frisdrank kunnen de slaap verstoren. Het is verstandig om deze te vermijden, vooral later op de dag.

Wanneer moet je hulp zoeken?

Hoewel nachtangst meestal vanzelf overgaat, zijn er situaties waarin je professionele hulp moet overwegen:

• Frequentie: Als je kind regelmatig last heeft van nachtangst (bijvoorbeeld meerdere keren per week).
• Ernst: Als de nachtangsten zeer intens zijn en het dagelijks leven van je kind beïnvloeden, zoals concentratieproblemen op school.
• Andere symptomen: Als je kind naast nachtangst ook andere symptomen van slaapstoornissen vertoont, zoals slaapwandelen of ademhalingsproblemen tijdens de slaap.

In dergelijke gevallen kan het raadplegen van een kinderarts of een slaapexpert nuttig zijn. Zij kunnen verder onderzoek doen of slaapadvies geven, zoals aanpassingen in het slaapschema of gedragstherapie.

Meer informatie en bronnen

Als je meer wilt lezen over nachtangst en andere slaapstoornissen bij kinderen, dan zijn er verschillende betrouwbare bronnen die nuttige informatie bieden:

• Nederlands Jeugd Instituut (NJI) – Een goede bron voor opvoedings- en ontwikkelingsvragen bij kinderen.
• Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie – Biedt uitgebreide informatie over kinderlijke stoornissen, waaronder slaapproblemen.
• Thuisarts.nl – Algemene medische informatie over gezondheidsproblemen, waaronder slaapproblemen bij kinderen.

Conclusie

Nachtangst kan een verontrustende ervaring zijn, maar het is vaak onschuldig en komt relatief vaak voor bij kleine kinderen. Door kalm te blijven, een rustige slaapomgeving te creëren en regelmatige slaaptijden aan te houden, kun je als ouder helpen om nachtangsten te verminderen. Als je twijfelt of je je zorgen maakt over de frequentie of ernst van de nachtangsten, aarzel dan niet om contact op te nemen met een arts of slaapdeskundige.